Αγαπητοί φίλοι,
Από τις 22 έως τις 28 Οκτώβρη στο Οικοχωριό ΣΚΑΛΑ είχαμε την τιμή να διερευνήσουμε μαζί με τους ειδικούς, Matthew Slater και Stewart Noble τα θέματα του χρήματος και της εναλλακτικής και αλληλέγγυας οικονομίας.
Εδώ και πέντε χρόνια η Ελλάδα βρίσκεται στο μάτι του οικονομικού κυκλώνα. Ενός κυκλώνα, που όπως όλοι γνωρίζετε, έχει τρομερές επιπτώσεις στην πραγματική ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Τώρα, οικονομολόγοι και πολιτικοί προσπαθούν να βρουν τρόπους ώστε να επεκτείνουν το χρέος της Ελλάδας, χωρίς καν να εξετάζουν εάν θα έπρεπε να αποπληρωθεί. Αναρωτιόμαστε μήπως είναι ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουμε το μέτρο της αξίας του χρήματος. Αν σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε το ΑΕΠ ως δείκτη οικονομικής επιτυχίας και αν θέσουμε τους πόρους μας σε παραγωγικές δραστηριότητες αντί για τις στρατιωτικές δαπάνες, την ασφάλεια και τις αναποτελεσματικές ιδεολογίες, αν δηλώσουμε ότι “δεν θέλουμε να έχουμε καμία συμμετοχή σ’ αυτή την τρέλα”, πώς μπορούμε να ανακτήσουμε τον έλεγχο των παραγωγικών μας πηγών και πώς το κάνουμε με αξιοπρέπεια κι όχι με βία;
Ο Matthew Slater, ακτιβιστής λογισμικού από το Ηνωμένο Βασίλειο, συνιδρυτής της ελβετικής ΜΚΟ Κοινότητας Forge, σύμβουλος εναλλακτικού νομίσματος, συμβουλεύει πολλές κοινότητες, ώστε να δημιουργήσουν και να διαχειριστούν συμπληρωματικά νομίσματα, που δίνουν τη δυνατότητα:
1. ανάδειξης των τοπικών πόρων
2. αύξησης της κοινωνικής συνοχής και της κοινωνικής δυναμικής
3. αύξησης της οικονομικής ανθεκτικότητας
4. προώθησης της τοπικής αυτονομίας
5. μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων
Μαζί του ο Stewart Noble, με πρακτική εμπειρία δεκαετιών στην υποστήριξη τοπικών οικονομιών χωρίς χρήματα, μας έδειξε πώς δημιουργούμε νέα “κύτταρα” εναλλακτικής οικονομίας.
Ο Stewart Noble από τους ιδρυτές του Lets – τοπικό σύστημα εμπορίας συναλλάγματος – μας εξήγησε με άμεσο και πρακτικό τρόπο, τι είναι τα συστήματα Lets. To Lets είναι ένα σύστημα αμοιβαίας βοήθειας με βάση την κοινότητα, όπου οι άνθρωποι ανταλλάσσουν αγαθά και υπηρεσίες αξιολογώντας τα με όρους τοπικού νομίσματος, αντί των δαπανών σε μετρητά.
Η μεγάλη έλξη της εναλλακτικής οικονομίας σε μια εποχή αβεβαιότητας οφείλεται στο ότι ένα ορισμένο ποσό των μετρητών που διαφορετικά θα έπρεπε να δαπανηθεί για τις υπηρεσίες, όπως κομμωτήριο ή μαθήματα ξένων γλωσσών κλπ. μπορούν να εξοικονομηθούν, καθώς οι άνθρωποι πληρώνουν ο ένας τον άλλο σε είδος. Τα συστήματα αυτά έχουν αγκαλιαστεί από μεγάλο πληθυσμό στη Σκωτία και σε άλλες χώρες.
Πιο συγκεκριμένα, στα workshops με τον Matthew και τον Stewart ασχοληθήκαμε με:
Προσφορές και ανάγκες μεταξύ μας (Οικοχωριό ΣΚΑΛΑ) αλλά και με την τοπική κοινότητα.
Σχέσεις με την τοπική κοινότητα – τι μπορούμε να προσφέρουμε στην τοπική κοινότητα και στον κόσμο; Τι χρειαζόμαστε;
Κατόπιν ο Matthew μας οδήγησε σε ένα παιχνίδι trading floor game το οποίο σχεδιάστηκε από τον ίδιο για να δείξει στους συμμετέχοντες πώς το εμπόριο επηρεάζεται από τη διαθεσιμότητα των χρημάτων, πώς ο εξωτερικός έλεγχος της προσφοράς χρήματος μπορεί να είναι αντιπαραγωγικός σε μια τοπική οικονομία, πώς τα χρήματα είναι κάτι ξεχωριστό από την πραγματική αξία και πώς χρησιμοποιώντας το χρέος ως χρήμα μπορεί να εμποδίσει την οικονομία.
Παράλληλα, ο Stewart έθετε όλες τις προσφορές στο λογισμικό του SAM ώστε να παράγει ένα τυπωμένο κατάλογο, κοιτάξαμε τις νέες προσφορές, γράψαμε ορισμένες φανταστικές συναλλαγές, τα καταχωρήσαμε στο SAM και περιηγηθήκαμε .
Τη Δευτέρα το πρωί, ο Stewart αποχώρησε για την Κρήτη, με την υπόσχεση να επιστρέψει την άνοιξη και να καταστρώσει κάποια συστήματα Lets στην Ελλάδα.
Τα επόμενα δύο απογεύματα ο Matthew καθοδήγησε τα εργαστήρια, ως ακολούθως:
1. Πώς ρέουν τα χρήματα από την Σκάλα και τα μέλη της; Χάρτης των συλλογικών και ατομικών οικονομικών εισροών και εκροών.
2. Βασικές επιχειρηματικές ιδέες. Ρωτήστε τον καθένα τι είδος εργασίας δημιουργεί ροή, και είναι εύκολη για αυτούς. Συζήτηση – πού είναι οι αρμονικές στην ομάδα.
Αίτημα: ποια είναι η οικονομική κατάσταση τώρα – πώς θα μπορούσε να αναπτυχθεί;
Την Τρίτη δουλέψαμε στους ακόλουθους άξονες:
1. Ιδιοκτησία γης και δέσμευση
2. Ζητήστε από όλους να σχεδιάσουν σε 4 άξονες: πόσα από αυτά είναι στο Οικοχωριό Σκάλα: καρδιά, τις σχέσεις, το κεφάλαιο, το εισόδημα .
3. Αίτημα: Τι άλλο κάνουν τα οικολογικά χωριά σχετικά με την ιδιοκτησία, δέσμευση, συμμετοχή στις αποφάσεις και το όραμα.
4. Ζητήστε από τον καθένα, τι θα τους ενθάρρυνε ώστε να κινηθούν προς την κατεύθυνση της « πλήρους » δέσμευσης.
5. Συζήτηση: Είναι εφικτό και χρήσιμο να κάνουν πλήρη δέσμευση (σε αυτούς τους 4 άξονες), αλλά για ένα χρονικό διάστημα, όπως π.χ. 5 χρόνια;
Την Τετάρτη κατεβάσαμε τα τοπογραφικά και ονειρευτήκαμε πάνω στο χάρτη, σχεδιάζοντας τα νέα επαγγέλματα του Οικοχωριού μας, πράγμα που ενθουσίασε όλους μας με αποτέλεσμα να δεσμευτούμε ώστε την περίοδο των Χριστουγέννων να τα εξελίξουμε περισσότερο με τη βοήθεια της μεθόδου Dragon Dreaming.
Όλοι οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι ήταν μια πολύτιμη διαδικασία. Ως Οικοχωριό ΣΚΑΛΑ βρισκόμαστε ήδη σε αυτή το τελευταίο διάστημα, όπου επεξεργαζόμαστε την κατάληλη νομική μορφή και τη δέσμευση που συνεπάγεται από τους ανθρώπους, ώστε να μπορέσουμε να περάσουμε στα επόμενα βήματα.
Με τη βοήθεια του Matthew και του Stewart αρχίσαμε να υποψιαζόμαστε ότι το χρήμα είναι στην πραγματικότητα «κοινό αγαθό». Αναρωτηθήκαμε αν χρησιμοποιώντας τα συστήματα Lets ή τις τράπεζες χρόνου, φτάνουμε να μετράμε και το παραμικρό, πράγμα που θα μας οδηγούσε σε μια πολύ στενή αντίληψη και είδαμε ότι ο δρόμος για την αφθονία και τη γεναιοδωρία περνά από τη δικαιοσύνη. Νιώσαμε για πρώτη φορά τόσο έντονα και ξεκάθαρα την μεγάλη πολιτική σημασία που έχει το θέμα του χρήματος στη δημιουργία ενός εναλλακτικού κοινωνικού μοντέλου και είμαστε αποφασισμένοι να εργαστούμε γι αυτό. Είναι ένα θέμα που συνδέεται με βαθιές ανασφάλειες, φόβους, κοινωνικά αλλά και συστημικά πρότυπα, ψευδαισθήσεις και πολιτικές εξουσίας. Στη διάρκεια αυτών των ημερών, φωτίστηκε ένα δύσκολο θέμα, χάρη στους αβρούς αλλά και σίγουρους χειρισμούς του Matthew και του Stewart.
Σας ευχαριστούμε για το έργο σας, για την αφιλοκερδή συνεισφορά σας και για το χιούμορ σας.
Με βαθιά εκτίμηση και αγάπη
Άννα
Εκ μέρους του Οικοχωριού ΣΚΑΛΑ
